Om aansluiting te houden bij de huidige arbeidsmarkt is het internationaal geprezen Nederlandse pensioenstelsel toe aan verandering. Uiterlijk 1 januari 2027 moet iedereen zijn overgestapt naar een nieuw soort pensioencontract: de premieovereenkomst.
Verreweg de meeste werknemers bouwen momenteel pensioen op via een uitkeringsovereenkomst (Defined Benefit). Het uitgangspunt is een toegezegde uitkering en alles is erop gericht deze toezegging waar te maken. De hoogte van de pensioenpremie is afhankelijk van de te realiseren pensioenuitkering en wordt jaarlijks opnieuw vastgesteld. Door omstandigheden zijn de premies de laatste jaren sterk gestegen.
In de nieuwe situatie is niet meer de pensioenuitkering het uitgangspunt, maar juist de premie (Defined Contribution). Iedereen betaalt procentueel evenveel premie en de hoogte van het uiteindelijke pensioen wordt bepaald door factoren als de levensverwachting, de ingelegde premies, uitvoeringskosten en het rendement op beleggingen.
Keuzevrijheid vergt informatie en communicatie
Het nieuwe stelsel kent twee soorten premieovereenkomsten:
- De solidaire premieovereenkomst
- De flexibele premieovereenkomst
Beide premieovereenkomsten kennen hun voor- en nadelen en het is aan de sociale partners om in samenspraak met de pensioenfondsbesturen de komende tijd namens hun deelnemers de juiste keuze te maken voor een van de twee premieovereenkomsten.
Bij de solidaire premieovereenkomst wordt het vermogen collectief belegd en het rendement volgens een verdeelsleutel over deelnemers verdeeld, waarbij rekening wordt gehouden dat jonge deelnemers meer risico kunnen lopen. Zij hebben meer profijt van goede, maar ook nadeel van slechte beleggingsresultaten. De hoogte van het pensioen kan ook ná de pensioendatum nog stijgen of dalen, afhankelijk van beleggingsresultaten.
De flexibele premieovereenkomst kent een groter onderscheid tussen deelnemers doordat pensioenvermogen individueel wordt opgebouwd. Jonge deelnemers beleggen met meer risico en er is een optionele risicodeling reserve. Deelnemers bepalen zelf hun beleggingsprofiel. Ze bepalen daarmee zelf of ze meer of minder risico willen lopen. Op de pensioendatum maakt de deelnemer de keus: gaat hij voor een levenslange vaste uitkering of voor doorbeleggen van het opgebouwde kapitaal?
Het nieuwe stelsel streeft ook meer transparantie na voor deelnemers. Daardoor wordt beter zichtbaar dat niet iedere ingelegde euro in iemands pensioenpot terechtkomt. De kosten voor onder andere beleggen en de administratie worden in mindering gebracht. Dit stelt veel hogere eisen aan de administratie en de systemen dan bij een traditionele DB-regeling. De informatie moet immers tot op deelnemersniveau bekend zijn en getoond kunnen worden.
Meer keuzevrijheid voor deelnemers betekent ook meer ondersteuning door de pensioenuitvoerder door het verschaffen van heldere, actuele gegevens, informatie over te maken keuzes en de mogelijke uitkomsten daarvan.
Tegelijkertijd moet een "informatie overload" voorkomen worden. De informatie op zich is juist, maar wordt in zo’n vorm en hoeveelheid aangeboden dat de deelnemer er niet wijzer van wordt, laat staan een keuze op kan baseren.
De deelnemer centraal
Fondsbestuurders moeten zichzelf de vraag stellen:
"waarmee zijn mijn deelnemers het meest gebaat?"
De aard van het fonds en de deelnemerspopulatie zijn mede bepalend voor het antwoord op deze vraag.
De toekomstige inrichting van administraties en de inzet van technologie zijn cruciaal bij de veranderingen in ons pensioenstelsel. Een geslaagde transitie is in hoge mate afhankelijk van de wijze waarop pensioenfondsen, -uitvoerders en de aanbieders van informatiesystemen er in slagen deelnemers te informeren en te betrekken.
In onze visie lukt dat alleen door de deelnemer centraal te stellen en daarbij invulling te geven aan:
- Het op transparante wijze verschaffen van inzicht in ingewikkelde materie.
- Inzet van technologie die de pensioen transitie ondersteunt in plaats van belemmert.
In de komende blogs bespreken we hoe om te gaan met de bovenstaande uitdagingen, delen we de uitkomsten van ons Experience Lab Pensions en geven we onze visie op het financieel ecosysteem.
Wil je nu al meer weten over onze visie op de nieuwe premieovereenkomsten en onze oplossingen? Neem dan contact op via het contactformulier.