We staan aan de vooravond van een van de grootste wijzigingen van het pensioenstelsel ooit. Uiterlijk op 1 januari 2027 moeten alle fondsen de overstap naar óf de solidaire, óf de flexibele premieregeling hebben gemaakt. Een ingrijpende transformatie die de nodige voorbereiding, afstemming met vele stakeholders en nadere uitwerking van de pensioensector vergt.
Om de nadere uitwerking in onderlinge samenwerking tussen pensioenfondsen te faciliteren, besloot Visma Idella dat het tijd was om het nieuwe stelsel in een Experience Lab te verkennen. Daarbij hebben we de situatie nagebootst waarin dit stelsel al is ingegaan. Het Experience Lab biedt de mogelijkheid om verschillende solidaire premieregelingen en eigen deelnemers op te voeren. Zo kunnen deelnemende fondsen alvast drie jaar een premieregeling beleven door de ogen van een deelnemer.
Wat deden we precies in het Experience Lab? En welke lessen hebben we geleerd omtrent de werking van de solidaire premieregeling?
Het Experience Lab in vogelvlucht: waarom het stelsel verkennen in een lab?
Afhankelijk van de gemaakte keuzes in het nieuwe pensioencontract kan de pensioenregeling — en daarmee de administratie — behoorlijk complex worden. Dit maakt de pensioenregeling voor een gemiddelde deelnemer lastig te begrijpen.
Om dit te ervaren, kunnen geïnteresseerde fondsen allerlei solidaire premiecomponenten en deelnemers invoeren. Om het werkbaar te maken, is de keuze ‘beperkt’ gehouden: in overleg met de deelnemende fondsen zijn er 25 variabelen gekozen.
Via een tweede portaal kan het fonds door het oog van de deelnemer zien hoe het ouderdomspensioen eruitziet, zowel in termen van aanspraak als kapitaal. Tijdens de eerste ‘tijdreis’ gingen we elke dag één maand vooruit in de tijd (de gehele tijdreis liep van 1 januari 2025 tot 1 januari 2028). Wie dagelijks inlogde, kon de veranderingen gedurende een maand bekijken. Deze werden bepaald door factoren als behaalde rendementen, resultaten op sterfte en aangepaste salarissen.
In de naam 'Experience Lab' zit tevens een filosofie opgesloten: we willen fondsen samen laten ervaren hoe het nieuwe stelsel in de praktijk gaat werken. En dat deden zij ook: ze konden elkaars regelingen zien, gingen in gesprek en leerden van elkaar. Met zijn allen trokken we twee essentiële lessen omtrent de regeling zelf uit de overkoepelende ervaring. De volgende blog(s) wijden we uiteraard aan deelnemerscommunicatie.
1. Terugwerkende krachtmutaties: ingewikkeld, maar veel oplossingsmogelijkheden
Een complex aspect van het nieuwe stelsel is het naast elkaar bestaan van persoonlijk pensioenkapitaal en collectieve beleggingen. Dé hamvraag: hoe rijm je deze twee aspecten in het licht van de terugwerkende krachtmutaties (TWK)?
Geen eenvoudige exercitie, zo bleek uit het Experience Lab. Tegelijkertijd ontdekten we dat er een heleboel mogelijke oplossingen zijn: corrigeren met rendement of via de premie, de stroppenpot gebruiken óf helemaal niet corrigeren.
Wat de beste optie is, hangt af van de context en de daarbinnen geldende wetten. Maar fondsen blijken veel bewegings- en beslissingsvrijheid te hebben. In het Experience Lab zagen wij dat zij hier graag gebruik van maakten: ze kwamen met zeer uiteenlopende oplossingen omtrent de TWK-mutatie.
2. Leeftijdscohorten: minimalisering vaak wenselijk
In de solidaire premieregeling gaan we werken met leeftijdscohorten. Deelnemers krijgen bepaalde rendementen bijgeschreven op basis van het cohort waarbinnen zij vallen.
Naast individuele aandelen in het collectieve vermogen kunnen zij een collectieve solidariteitsreserve hebben die gevuld kan worden vanuit de premie en/of het overrendement.
Wat we in het Experience Lab hebben gezien, is dat het voor fondsen belangrijk is om per rendement een cohort te hebben. In theorie is het mogelijk om een cohort op te zetten per deelnemer. Maar veel fondsen zien zo'n compleet individuele regeling niet zitten. Zij willen het zoveel mogelijk bij de oude situatie houden. Ook dát kan, want in theorie hebben ze slechts twee cohorten nodig: een voor mensen die nog in het arbeidsleven zitten en een voor gepensioneerden.
Ook een reis door de tijd maken?
Stapt u ook graag eens in de tijdmachine om een bezoek te brengen aan de nabije pensioentoekomst? Neem gerust contact met ons op. Wij zijn namelijk druk bezig met het plannen van nóg een retourtje richting 2028 in het aankomende kwartaal. En ditmaal voor zowel solidaire als flexibele premieregelingen.